ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ (1669-1840)

Η τουρκική κατάκτηση διέκοψε οριστικά την κρητική αναγέννηση. Ο πληθυσμός του νησιού ελαττώθηκε σημαντικά από τους αθρόους εκπατρισμούς και τους εξισλαμισμούς, που συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Ο αστικός βίος, που αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση κάθε πολιτιστικής δημιουργίας, καταστράφηκε με την ερήμωση των μεγάλων αστικών κέντρων της Κρήτης, στα οποία εγκαταστάθηκαν κυρίως Τούρκοι.
Η κρητική οικονομία υποχώρησε σε υποτυπώδεις μορφές αγροτικής και ποιμενικής ζωής, ενώ το εμπόριο, τουλάχιστον κατά τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ουσιαστικά νεκρώθηκε. Σε όλα αυτά, προστέθηκε η επαχθής φορολογία, τα δεινοπαθήματα του λαού και η εκδήλωση επαναστατικών κινητοποιήσεων κατά των Τούρκων.

• Το 1684 ξέσπασε Βενετοτουρκικός Πόλεμος και οι Βενετοί έχασαν τη Γραμβούσα.\
• Οι επαναστάσεις του πληθυσμού κατά των Οθωμανών ήταν συνεχείς και αιματηρές.
• Το 1770 ξέσπασε η επανάσταση του Δασκαλογιάννη στα Σφακιά, που εντασσόταν στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτικής της Μεγάλης Αικατερίνης της Ρωσίας, και αποτέλεσε μέρος των "Ορλωφικών". Ο Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης, πλούσιος πλοιοκτήτης, σχεδίασε την απελευθέρωση της Κρήτης, βασιζόμενος στη βοήθεια της Αικατερίνης της Ρωσίας. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1770 αμύνθηκε στα βουνά των Σφακίων, χωρίς να λάβει την υποστήριξη που ανέμενε. Στις 18 Μαρτίου 1771 έγιναν αποδεκτοί οι βαρείς όροι των Τούρκων, ενώ ο Δασκαλογιάννης θανατώθηκε στις 17 Ιουνίου 1771. Η επανάσταση του Δασκαλογιάννη αποτέλεσε την πρώτη απόπειρα απελευθέρωσης αλλά και την πρώτη εμπειρία για τις συνέπειες της αποτυχίας.
• Τα χρόνια 1790-1820 πολέμησαν με πείσμα τους Οθωμανούς, σε ολόκληρη την Κρήτη, οι Χάληδες και οι Γιανναρήδες στα Χανιά, οι Δεληγιαννάκηδες και οι Κουτσούρηδες στα Σφακιά, ο Σήφακας στον Αποκόρωνα, οι Τσουδεροί στο Ρέθυμνο, ο Γιάννης Παλμέρης στο Μυλοπόταμο, οι Ανωγειανοί Σταύρος Ξετρύπης, Σταύρος Νιώτης, Βασίλης Σμπώκος κ.ά. Στην ανατολική Κρήτη διακρίθηκε ο Δημήτρης Λόγιος ή Βαρούχας Στην πεδιάδα της Μεσαράς έδρασαν οι Ιωάσαφ Μαρκάκης, οι Λεράτοι, ο Μαλικούτης, ο Μ. Κόρακας και άλλοι σε άλλα μέρη της Κρήτης.
• Πρώτος Κρητικός που μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία ήταν ο Εμμανουήλ Βερνάρδος (1η Σεπτεμβρίου 1816). Το 1819 μύησε με τη σειρά του τους Σφακιανούς και τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς έφτασε στα Χανιά ο Βαρνάβας Πάγκαλος, ως απόστολος της Φιλικής Εταιρείας, και επιφανείς Κρήτες έγιναν Φιλικοί.

http://www.hellenicparliament.gr 

Related Articles :